Krachtige oldtimer met legendarische status: Testrit Mercedes 300 SEL 6.3: Cilinderbeest maakt de reis

De Mercedes 300 SEL 6.3 behoort ongetwijfeld tot het denkbeeldige autowerelderfgoed. ntv.de mocht hem als shuttle van Como naar Stuttgart gebruiken en er een proefrit mee maken. Vanuit een plek waar elk voorjaar autocultuur in zijn puurste vorm wordt beoefend.

Soms is er niet veel nodig om autoliefhebbers kippenvel te bezorgen. Gewoon een getal. De "6.3" bij Mercedes is zo'n getal. En het is veelzeggend genoeg dat Mercedes decennia later, verwijzend naar dit getal, het "6.2"-logo aanbracht op de flanken van alle modellen met de inmiddels legendarische atmosferische V8 met de interne aanduiding M156 of M159 onder hun carrosserie. En hoewel hier 100 kubieke centimeter ontbreekt, weten fans precies waar de cilinderinhoud op slaat. Maar dat geeft nog niet eens de indruk weer die een 300 SEL 6.3 uit de W109-serie op hedendaagse waarnemers moet hebben gemaakt.

De elegant slanke "S-Klasse" (de aanduiding S-Klasse werd pas in 1972 officieel geïntroduceerd met de W116) werd gelanceerd in 1965 en kreeg ongeveer drie jaar na de lancering de beroemde M100 V8-motor uit de W100-serie in bruikleen, beter bekend als de Mercedes 600 ("de grote Mercedes"). De Amerikaanse markt heeft mogelijk zeker bijgedragen aan deze beslissing, waar zelfs kleinere auto's zonder achtcilindermotor met grote cilinderinhoud nauwelijks serieus werden genomen.

De grote 6.3-letters zijn legendarisch

Maar op de thuismarkt? Deze W109 moet een buitenaards object hebben geleken. Maar het was er wel een die op vruchtbare grond rolde nadat Ludwig Erhard het economische wonder had bewerkstelligd. En Mercedes installeerde vol vertrouwen zijn topmodel, niet in de laatste plaats herkenbaar aan het tweedelige modellogo. Terwijl het "300 SEL"-gedeelte in de gebruikelijke grootte links op de kofferklep prijkte, had het bedrijf uit Untertürkheim de "6.3" in een opvallend groot lettertype aan de rechterkant ontworpen.

Je moet je voorstellen hoe het verkeer er destijds uitzag om de 6.3 ook maar enigszins te begrijpen. Tegenwoordig kan een compacte Volkswagen ID.4 met een topmotor al in de eerste meters een Porsche 911 in de schaduw stellen, als de sportwagenbestuurder niet oplet. Maar een 250 pk sterke 6.3 uit 1968? Wie had hem op de lege snelwegen kunnen bedreigen?

Zelfs het topmodel 911 moest het destijds doen met een relatief magere cilinderinhoud van twee liter, maar leverde toch 170 pk. Accelereren naar 100 km/u? Misschien in acht seconden, maar een schril contrast met de 6,5 seconden van de Power-Benz. De 210 pk sterke Carrera RS zou op dat moment nog vier jaar op zich laten wachten. En een Ferrari 275 of 365 in Duitsland vinden is misschien niet hetzelfde als een zescilinder winnen, maar het was zeker als de loterij winnen. En de realiteit op de weg? Volkswagen Kevers met 30 of 34 pk. Om de prijs in perspectief te plaatsen: de 300 SEL 6.3 stond in 1968 te koop voor 35.600 Duitse mark. Een middelgrote Volkswagen 1600 begon bij iets meer dan 6.000 Duitse mark.

En vandaag? De 300 SEL 6.3 is een cultklassieker, diep gegrift in het collectieve geheugen van autoliefhebbers. Maar zelfs een basisuitvoering van de W108 of W109 is qua stijl moeilijk te overtreffen. En hier in Como? Het is een waar spektakel. Nu er eind mei in Lombardije aan het Comomeer twee topevenementen in de autowereld tegelijk plaatsvinden (het FuoriConcorso en het Concorso d'Eleganza in de beroemde Villa d'Este), staat de autowereld op zijn kop.

Hier wordt de Bovensiepen Zagato onthuld, terwijl daar de bijna-productieversie van de BMW Concept Speedtop wordt onthuld. Daarna volgt een achtcilinder shooting brake coupé, waarvan er slechts 70 exemplaren zijn gebouwd. Het aanbod aan tentoongestelde auto's is niet alleen divers, maar ook uniek in zijn soort. Hier een Mercedes CLK-GTR of een Alfa Romeo 33 Stradale; daar een Bugatti Type 101, waarvan er vijf zijn gebouwd. Of een uiterst zeldzame Ferrari 410 Superamerica. Het jongere publiek zal waarschijnlijk eerder blijven hangen bij de F50, die ook aanwezig is.

M100 loopt goed voor zijn leeftijd

En buiten? Alleen maar files. De bezoekers komen echter niet bepaald in doorsnee auto's. Je ziet er een Alfa Romeo 8C, een Lamborghini Miura, of dure sportwagens uit de winkel, van de Porsche 911 Turbo tot de Ferrari 812 GTS. Nu is het mijn beurt. Ik ben immers al tijdelijk in het bezit van de 6.3-sleutel.

De wandeling naar de ondergrondse parkeergarage is niet ver meer, en ik zie de uitzonderlijke W109 in donkerolijfgroen Code 291. Ik laat me snel in de lichtbeige leren stoel zakken en, woosh, mijn hand met de sleutel beweegt naar het contact. De startmotor hoeft niet lang te werken, want de gigantische motor slaat prompt aan en begroet me met een diep gerommel.

De toerenteller, die zich op de kleinste schaal in het instrumentenpaneel bevindt, trilt lichtjes. De M100 rijdt soepel en verfijnd, maar niet zo perfect als een nieuwe auto. Direct na het inschakelen van de "D" komt het Mercedes-sterembleem lichtjes omhoog bij de beweging van het gaspedaal, en kruipt de 1,8 ton wegende auto vooruit. Ik liet hem uit de ondergrondse garage rollen, wat me gemakkelijk afgaat. De S-Klasse-voorganger is weliswaar vijf meter lang, maar slechts 1,81 meter breed en opvallend compact. Toch is er altijd een vleugje respect, om de gerestaureerde auto niet te beschadigen!

Sla dan de drukke toegangsweg naar de snelweg op, te midden van dit schouwspel van opvallende auto's. Met de 6.3 ben je geen toeschouwer meer, maar maak je deel uit van de auto-elite. Alleen niet met een oorverdovend geschreeuw zoals de derde Lamborghini Huracán in vijf minuten, maar hooguit met een zacht gebrom. De 6.3 vervangt hoge prijzen door klasse en stijl terwijl hij geruisloos door de straten rolt. Zelfs de bestuurder van een miljoenen kostende Lamborghini Miura toont respect en steekt zijn duim omhoog.

De top W109 kan ook lange afstanden afleggen

Mijn taak is om met de 6.3 de iets minder dan 500 kilometer lange route van Como naar Stuttgart te rijden, waar hij aan het Mercedes-Benz Museum wordt gepresenteerd. Dit is niet alleen een reis door de tijd, maar ook een reis door de tijd. Hoe voelde het toen om honderden kilometers af te leggen in een van de duurste productieauto's?

Zeker, de luchtgeveerde Benz kan lange stukken snelweg moeiteloos aan. Hoewel hij korte dwarse oneffenheden enigszins houterig absorbeert, resoneert hij zachtjes over langfrequente golvingen, wat een geruststellend 'zware auto'-gevoel creëert. En hij heeft de belangrijkste luxe aan boord: airconditioning. Wat ontbreekt is cruisecontrol – die debuteerde bij Mercedes in de 450 SEL 6.9 van de W116-serie in 1975. Jammer. Het zou prettig zijn geweest in Zwitserland, waar je extreem voorzichtig moet zijn om geen kilometer per uur te hard te rijden.

Het Zwitserse traject verliep nog steeds goed en zonder boetes, maar ik keek uit naar het stuk open A81 later in Duitsland. En toen de snelweg in de schemering eenzaam werd en er nog net genoeg licht over was voor goed zicht, liet ik de 6.3 draaien. Hij hoefde niet eens terug te schakelen; hij kon gewoon in de vierde versnelling blijven. En de motor van 500 Newtonmeter stuwt de sedan krachtig voort, met zelfs boven de 200 km/u nog voldoende stuwkracht. 230 km/u op de snelheidsmeter? Geen enkel probleem (fabrieksopgave: 220 km/u). Alleen het geluidsniveau was storend, dus ik remde snel weer af. Nog steeds ongelooflijk voor een auto van bijna 60 jaar oud.

Viertrapsautomaat werkt soepel

Na zo'n zes en een half uur bereikt de 6.3 zijn thuisstad Stuttgart – geen recordtijd, maar dat ligt zeker niet aan de auto. Door files moest de 55-jarige uit Untertürkheim ook nog de Gotthardpas bedwingen, waarbij hij ruim 2000 meter hoogteverschil moest overwinnen. Geen probleem voor het cilinderinhoudmonster met de soepele, hydraulische viertrapsautomaat. Met de zogenaamde hydraulische koppeling (zonder koppelverhogend stuurwiel) trekt de elegante Mercedes boterzacht op. En de korte overbrengingsverhouding maakt hem extreem agressief. Scherp accelereren vanuit stilstand drijft de achterwielen zelfs tot hun griplimieten – geen goed idee.

Na zo'n 500 kilometer had de oldtimer er genoeg van; het was tijd voor een welverdiende pauze. Nu schuift de sleutel in het deurslot in plaats van in het contact. En als het bestuurdersportier vergrendelt, vergrendelen ook de overige drie portieren en de kofferbak. En niet met een luide klik; in plaats daarvan zakken de sluitpennen geruisloos naar beneden met behulp van vacuüm. Oude Mercedes-freaks zullen dit principe, dat ook in de W124 werd toegepast, wel kennen. Maar dat is een jonge snotneus vergeleken met de topklasse W109.

En zelfs na bijna 60 jaar kan de luxe 300 SEL 6.3 in principe nog steeds als geschikt voor dagelijks gebruik worden beschouwd. Met de kanttekening dat het bijna zonde is om zoveel kilometers met deze luxe liner te maken. En voorzichtigheid is geboden in bochten, want de ouderwetse pendelas heeft zijn beperkingen qua zijdelingse dynamiek. Dit kan wild bochtenwerk tot een ware uitdaging maken. De langeafstandservaring met de 6.3 was daarentegen plezierig. Op naar het volgende avontuur.