Blaastest: mag ik weigeren? Twaalf jaar later werd een automobilist gearresteerd

Twaalf jaar. Een paar seconden om ‘ nee ’ te zeggen, en meer dan tien jaar om de prijs te betalen. Het verhaal speelt zich af in Mozzate, in de provincie Como, maar het lijkt afkomstig te zijn uit een oud dossier dat vergeten was weggestopt onderin een la van de juridische bureaucratie. Maar nee, de tijd heeft hier niets uitgewist. Gewoon rustig zitten, wachten, in stilte werken. En uiteindelijk klopte het aan bij een 56-jarige man, als een oude schuld die daar was blijven liggen, tussen het papierwerk en de omissies. Die weigering om mee te doen aan de blaastest, brengt nu de rekening met zich mee.

Het verhaal gaat terug tot meer dan twaalf jaar geleden

Het was 13 januari 2013. Een willekeurige zondag, een willekeurige avond, een willekeurige straat in de provincie Milaan. Een wegversperring, een paar woorden gewisseld met de patrouille, het routinematige verzoek: " Onderga de blaastest ." De 56-jarige zegt nee. Weigeren. Hij verzet zich niet, maar besluit niet te blazen. Wij weten het: de wet heeft dit gebaar lange tijd gelijkgesteld aan een impliciete bekentenis. Weigeren is een misdaad.

Misschien dacht die man toen dat hij met een boete of een weloverwogen stilte weg kon komen. In plaats daarvan werkte de tijd spottend maar ijverig verder. Dossiers die bewegen, vonnissen die rijpen. Papierwerk heeft een eigen leven. Het verloopt misschien langzaam, maar wel methodisch. En zo staat twaalf jaar later de politie voor zijn deur. Bevel tot aanhouding uitgevaardigd door het Openbaar Ministerie van Monza. Einde van de rit.

Gevangenis: een pijnlijke straf

De 56-jarige zit nu opgesloten in Bassone, de gevangenis van Como. Negen maanden gevangenisstraf en een boete van 2.500 euro . Een zware straf, dat is zeker. Maar misschien is het meer dan een blijvend fenomeen, het is emblematisch. De rechtspraak in Italië is vaak kortademig als het om efficiëntie gaat, maar het geheugen is daarentegen bijzonder goed. En hij weet hoe hij wraak moet nemen, zelfs na tien jaar.

Dit verhaal vertelt in zijn schijnbare eenvoud meer dan het lijkt. Tegelijkertijd herinnert het ons eraan dat de Code niet vergeet. Iedereen die denkt dat de tijd bepaalde zonden onverschillig kan uitwissen, vergist zich des te meer. Maar het vertelt ook nog iets anders: een typisch Italiaanse wanverhouding tussen de ernst van het feit en de tijd die nodig is om tot een definitieve uitspraak te komen. Twaalf jaar voor een klein vergrijp. Een systeem dat weliswaar correct is in de toepassing, maar gebrekkig is in de timing.

De tijd verstrijkt onverbiddelijk

Ja, want enerzijds kunnen we de consistentie alleen maar toejuichen: wie fouten maakt, moet boeten, ook al dacht hij dat hij ermee weg kon komen. Aan de andere kant wordt traagheid een paradox. We kunnen ons terecht afvragen wat voor zin het heeft om vandaag de dag iemand naar de gevangenis te sturen voor een misdaad die teruggaat tot de tijd waarin Enrico Letta premier was en Balotelli rugnummer 9 droeg bij de aanslag in Milaan. De man van vandaag is niet langer de man van 2013. Twaalf jaar verandert een mens. De straf, die ook een educatieve en preventieve waarde zou moeten hebben, dreigt als een donderslag bij heldere hemel te komen, terwijl je inmiddels dacht dat het helder was.

Toch zegt iets ons dat dit klopt. Want de staat is het, althans in dit geval, niet vergeten. Hij wachtte gewoon op zijn moment. Een beetje zoals bepaalde schuldeisers die niet elke dag aanbellen, maar uiteindelijk terugkomen met een bijgewerkte rekening en zonder korting. Het is een vorm van rechtvaardigheid die geometriematig meedogenloos is, maar die duidelijke taal spreekt: voor bepaalde fouten moet betaald worden, misschien te laat, maar wel betaald.

Tegenwoordig wordt het weigeren van een blaastest gelijkgesteld aan rijden onder invloed van zwaar alcoholgebruik (hoogste gehalte, meer dan 1,5 g/l), zelfs als er geen duidelijke symptomen zijn.