'Een voetbalarchitect' - hoe Enrique PSG naar de rand van glorie leidde

De reis van Paris St-Germain naar de rand van glorie in de Champions League-finale begon toen het laatste grote symbool van het zogenaamde "bling bling"-tijdperk van de club werd weggevaagd.
Toen Kylian Mbappé afgelopen zomer besloot om naar Real Madrid te gaan, vertrok het enige overgebleven lid van het drietal supersterren, waartoe ook Neymar en Lionel Messi behoorden, naar Parijs. Daarmee werd de weg vrijgemaakt voor de strategische verandering van PSG onder coach Luis Enrique.
Enrique, door PSG omschreven als "een voetbalarchitect", greep zijn kans en overtuigde clubvoorzitter Nasser al-Khelaifi en voetbaladviseur Luis Campos ervan dat hij in het post-Mbappé-tijdperk een jonger, beter en samenhangender team kon opbouwen.
En dat is gebleken, want nu staat alleen nog een sterke ploeg van Internazionale de jonge club PSG in de weg om de titel te bemachtigen waar ze het meest naar verlangen: de Champions League.
PSG, gesteund door briljante jonge talenten als de 19-jarige Desire Doue en het Georgische genie Khvicha Kvaratskhelia, en geïnspireerd door Enrique, die in zijn leven zoveel tragedies en triomfen heeft meegemaakt, is op het veld een waar Champions League-feelgoodverhaal geworden.
Kunnen ze nu voor een happy end zorgen?
Luis Enrique loopt elke ochtend op blote voeten over het gras van Campus PSG, het trainingsveld van de club dat op 25 minuten afstand ligt van hun thuisbasis in Parc des Princes. Dit doet hij uit toewijding aan 'earthing', omdat hij gelooft dat het hem dichter bij de natuur brengt en helpt om allergieën te bestrijden.
Als de 55-jarige Asturiër voor het eerst de Champions League naar Parijs kan brengen, zullen de fanatieke ultra's van PSG er vast van overtuigd zijn dat hij ook op water kan lopen.
De aanstelling van Enrique in juli 2023 was een duidelijk signaal dat PSG afstand nam van de supersterrencultuur. Het was een ingrijpende koerswijziging die aansloeg bij een coach die vastgeklonken had aan de teammentaliteit.
De Franse voetbalexpert Julien Laurens vertelde aan BBC Sport: "Ze zochten iemand die met geduld iets voor de toekomst kon opbouwen. Hij was de beste kandidaat."
"De weloverwogen spelers van het kaliber van Antonio Conte en José Mourinho. Deze jongens zijn winnaars, maar ze winnen nu. Ze bouwen eigenlijk niets op. Luis Enrique paste perfect bij wat PSG wilde."
Ook de voormalige Braziliaanse middenvelder Rai, die in 1996 deel uitmaakte van het enige PSG-team dat een Europese trofee won in de Europacup II, is een bewonderaar van Enrique.
Tegen BBC Sport zei hij: "Om tegenwoordig als compleet te worden beschouwd en een goede kans te maken op het winnen van grote titels, is niet alleen talent nodig, maar ook 100% inzet van alle spelers, op elk moment van de wedstrijd, of ze nu verdedigen of aanvallen, met of zonder de bal.
"Wat het meest indrukwekkend is aan het management van Luis Enrique, is dat hij dit in zo'n korte tijd heeft bereikt, en vooral met zulke jonge spelers. Dit laat zien dat zijn tactische plan goed begrepen werd, dat de spelers in hem geloven en dat zijn systeem zeer effectief is."
Ook buiten het veld eiste de coach een mate van controle die voorgangers als Unai Emery, Thomas Tuchel, Mauricio Pochettino en Christophe Galtier niet hadden.
"Luis Enrique is de leider van de club", zei Laurens. "Lange tijd werd de club gerund door de supersterren. Als ze iets niet wilden doen, deden ze het niet. Ze stapten rechtstreeks naar de president. Dat ondermijnde de coach - dat is nu niet meer zo."
Enrique's autoriteit is absoluut als het om spelen bij PSG gaat.
Pierre-Etienne Minonzio, die in Parijs werkt en werkzaam is bij de invloedrijke sportkrant L'Equipe, vertelde aan BBC Sport: "Bij PSG wisten ze dat er de afgelopen jaren een autoriteitsprobleem was geweest.
Galtier was een Franse manager, en een goede ook, maar miste de ervaring om zijn mening op te dringen. Hij was een zeer goede manager, maar niet sterk genoeg om Mbappé onder ogen te komen en dingen tegen hem te zeggen.
"Het was hetzelfde met Mauricio Pochettino. Er werd altijd gezegd dat zijn obsessie rust in de kleedkamer was. Hij nam nooit beslissingen die in het nadeel van Messi en Mbappé waren,
Enrique had daar geen zin in. Hij zei duidelijk tegen PSG: 'Als ik de baas ben, en ik zal de baas zijn'. Hij is nu de man die de hele club, het hele team, belichaamt.
Enrique is geobsedeerd door PSG en zijn zelfdiscipline tot in de kleinste details. Zijn horloge geeft zelfs een melding als hij 30 minuten lang geen rek- of strekoefeningen heeft gedaan.
In 2007 nam hij met succes deel aan de Ironman-uitdaging in Frankfurt – een zwemtocht van 3,9 kilometer, een fietstocht van 190 kilometer en een volledige marathon. In 2008 liep hij de slopende Marathon de Sables, een zesdaagse race van 250 kilometer in de Sahara.
Toch is hij iemand met een goed perspectief nadat hij in 2019 zijn negenjarige dochter Xana verloor aan een zeldzame vorm van botkanker.
Enrique zei: "Haar lichaam is weg, maar ze is niet dood. Ze is nog steeds bij ons.
Fysiek is ze er misschien niet meer, maar spiritueel wel. Want elke dag praten we over haar, lachen we en herinneren we ons haar, omdat ik denk dat Xana ons nog steeds ziet.
Het stelt hem in staat om te reflecteren op de realiteit van het voetbal. Hij zei ooit: "Ik ben niet bang voor het ergste in het voetbal. Als ze me ontslaan, geen probleem. De volgende dag ga ik een fietstocht maken."
Als Enrique zijn tweede Champions League wint, na zijn triomf met Barcelona in 2015, zal dat een historisch en emotioneel moment zijn in München.
Het vertrek van Mbappé was voor PSG het moment om de lucht in te gaan. De Franse superster mag dan wel doelpunten en een vleugje genialiteit hebben toegevoegd, maar het landschap in Parc des Princes veranderde na zijn vertrek.
Enrique zag het als een kans om volledige controle uit te oefenen op het spel van PSG, nu de briljante, maar uiteindelijk individualistische Mbappé vertrok.
Deze controle betrof een nieuw 'team' - in de letterlijke zin van het woord - waarbij Enrique zich richtte op jong talent dat hij kon vormen in plaats van gevestigde, vaak door zijn ego gedreven, figuren.
Enrique geloofde dat er meer nodig zou zijn dan dit seizoen om mee te strijden om de grootste prijs, namelijk de Champions League. Het trage begin van de campagne bevestigde deze mening.
Hij beschouwt het bereiken van de finale van de Champions League als een voorsprong op schema.
Het nieuwe tijdperk voor PSG begon echt toen Premier League-kampioen Manchester City met 4-2 werd verslagen op een regenachtige avond in Parijs, en de nieuwe brigade, zoals Doué en Bradley Barcola, op de voorgrond trad. Ousmane Dembélé, hersteld van zijn problemen bij Barcelona, leverde een verbluffende invalbeurt.
En zo ging het maar door, terwijl dit trio PSG hielp de elite van de Premier League te verslaan: Liverpool, Aston Villa en uiteindelijk Arsenal, dat in de knock-outfase werd verslagen en München bereikte.
Om hun groeiende macht te vergroten, kwam Kvaratskhelia in januari over van Napoli voor 70 miljoen euro (£59 miljoen), plus extra's om de puzzel compleet te maken.
Pat Nevin, voormalig vleugelspeler van Schotland en BBC Sport-analist, is al jarenlang fan van Kvaratskhelia en zegt: "Hij heeft alles wat ik van een vleugelspeler verwacht, maar ook nog een beetje meer.
Hij wil altijd spelers uitdagen. Hij wil spelers aanvallen. Hij heeft veel trucs en bewegingen. Hij doet ongewone dingen en breekt regels. Nooit bang, altijd positief en wil entertainen.
"Je hebt twee mensen nodig om hem te dekken. Als hij niet langs spelers gaat, trekt hij spelers naar zich toe, en dan laat hij anderen erbij omdat hij de ruimte heeft gecreëerd."
Doue had een trage start, maar profiteerde, net als Barcola en Dembélé, van de persoonlijke aandacht van Enrique. De coach was volledig toegewijd aan het jonge talent dat zijn nieuwe team zou versterken.
Rai zei: "Wat mij het meest aan hen [de jonge aanvallers van PSG] opvalt, is dat ze technische kwaliteit, tactische gehoorzaamheid en fysieke intensiteit combineren met persoonlijkheid. Ze hebben allemaal een indrukwekkend dribbelend en improviserend vermogen."
En er is geen sprake van voorkeursbehandeling. Iedereen is gelijk in Enriques ogen.
Dembele werd in oktober voor de Champions League-wedstrijd tegen Arsenal uit het team gehaald nadat Enrique zijn ongenoegen had geuit over zijn werkethiek in een Ligue 1-wedstrijd tegen Rennes.
Dembele keerde getransformeerd en gemotiveerd terug en leidde PSG naar de titel in de Ligue 1, de Coupe de France en nu met de Champions League in het vizier.
Gemeten naar gemiddelde leeftijd is PSG met 24 jaar en 262 dagen de jongste club die dit seizoen verder is gekomen dan de play-off ronde in de Champions League.
En hun intense, hoog-pressende stijl wordt geïllustreerd door het feit dat ze dit seizoen op de eerste plaats staan in het toernooi voor hoge turnovers die het einde van een schot betekenen (37). Ze zetten hoog-pressen vaak om in aanvallende kansen.
Dit wordt een finale tussen de jeugd en de ervaren spelers. De gemiddelde leeftijd van de basiselftallen van Inter Milan in de Champions League dit seizoen is 30 jaar en 19 dagen. Daarmee is het de oudste van alle 36 teams die aan het toernooi meedoen.
PSG hoopt dat Enqrique's krachtige mix van jeugdig genie en meer ervaren spelers zoals aanvoerder Marquinhos en doelman Gianluigi Donnarumma, die een fantastische Champions League-campagne heeft gespeeld, er eindelijk in zal slagen de trofee mee terug te nemen naar Parijs.
Het beroemde Virage Auteuil, waar de ultra's van PSG zich verzamelen aan het einde van Parc des Princes, wordt voor deze finale voor één nacht naar München gebracht.
Toen PSG op weg naar München de beste spelers van de Premier League versloeg, zag je hoe de verwachtingen bij elke wedstrijd in een caleidoscoop van kleuren en een muur van geluid omhoogschoten.
De fans van PSG konden de enige Champions League-finale van de club ooit niet bijwonen, toen ze tijdens de coronapandemie in het Stadium Of Light in Lissabon met 1-0 verloren van Bayern München.
De spelers van PSG krijgen dus een speciaal welkom, zoals we dat gewend zijn van Parc des Princes.
"Beaten By The Waves, Paris Never Sunk" stond op de tifo die aan het ene uiteinde van Virage Auteuil stond voordat ze Manchester City versloegen, terwijl de boodschap "55 jaar herinnering achter je laat om geschiedenis te schrijven" was voordat Arsenal in de halve finale return in Parijs werd verslagen.
Zaterdagavond zullen er ongetwijfeld nieuwe motiverende boodschappen zijn voor de spelers van PSG.
In de afgelopen 10 seizoenen bereikte PSG twee keer de halve finale, twee keer de kwartfinale, de laatste 16 keer vijf keer en één keer de finale onder Tuchel.
De kleurrijke fans van PSG zijn massaal naar München gekomen voor de grootste avond in de geschiedenis van het team. De spanning is groot dat het opkomende team van Luis Enrique eindelijk die ongrijpbare laatste grens kan overschrijden.
BBC